Εκδόσεις Εστία, 2007
Το βιβλίο του Χάρη Μαυρομάτη είναι ένα βιβλίο περιπλάνησης και διαλόγου με το χρόνο, την ιστορία και τον ίδιο μας τον εαυτό. Διαδρομές ανθρώπων, διάλογος κειμένων και μια περίεργη σχέση ανάμεσα σε μια περιοχή της Άρτας και ιστορίες νεκρών.
Ιστορία, το χρονικό μιας Αρτινής οικογένειας, όπου αποκαλύπτονται τα επώδυνα και δραματικά ή τα τρυφερά και αθώα μυστικά της ζωής των μελών της οικογένειας. Οι φόβοι τους, τα όνειρά τους και τα φαντάσματα τους, οι αγάπες και οι νεκροί τους.
Η ιστορία του βιβλίου αποπνέει αμεσότητα, τρυφερότητα και μελαγχολία, λες και την διηγείται κάποιος παραμυθάς (story teller) μπροστά στη φωτιά, που καίει στο τζάκι του σπιτιού μας. Η μνήμη, ανακαλεί θύμησες που παραπέμπουν με τη σειρά τους σε άλλες…
Οι αναμνήσεις προκαλούν μελαγχολία, επειδή το αντικείμενό τους είναι αδύνατο να αναστηθεί και θλίψη επειδή καθρεφτίζουν την όμορφη πλευρά κομματιών της ζωής, που όμως έχουν και άσχημη πλευρά. Αλλά έτσι είναι οι ευτυχισμένες αναμνήσεις. Δεν προκαλούν όμως οι αναμνήσεις μόνο μελαγχολία και θλίψη, αλλά και κούραση. Μια βαθιά, βουβή, αφόρητη κούραση…
Όλα μέσα στο βιβλίο εγκλωβίζονται στα όρια του θανάτου. Όχι μόνο δεν διαφαίνεται καμία διέξοδος, αλλά ο θάνατος, όντας αναγκαία προϋπόθεση της ανάμνησης, είναι το μοναδικό πεδίο, όπου οι άνθρωποι μπορούν να ακούσουν ο ένας τον άλλο και να ακουστούν.
Ο θάνατος ταυτίζεται με το λόγο. Τα πρόσωπα του βιβλίου έχουν λόγο, ακριβώς γιατί είναι νεκρά. Δεν μπορούμε παρά να κινούμαστε μέσα στα στενά όρια του θανάτου, αναζητώντας τη φωνή μας, προσπαθώντας μέσω της ανάμνησης, να δώσουμε λόγο στο χαμένο παρελθόν…
Η διάκριση μεταξύ χρόνου και χώρου, απεμπολείται.
Οι χρόνοι της αφήγησης συγχέονται, το παρόν συνυπάρχει στο ίδιο επίπεδο με το παρελθόν. Στο τέλος ο αφηγητής μοιάζει να εξαφανίζεται μέσα στα θραύσματα των αναμνήσεων, της ιστορίας και της σκόνης του καιρού.
Ένα γοητευτικό βιβλίο που οι σελίδες του σε τυλίγουν σαν μαγνάδι, ιστορίες ζωής σαγηνευτικές, όπου το υπερβατικό φαντάζει αναμενόμενο και καθημερινό, όπου οι πληγές δεν γιατρεύονται ποτέ, μήτε μερεύουν οι καημοί, ούτε τα πάθη τιθασεύονται…
Μεγάλη η απόλαυση από το διάβασμα του βιβλίου του Χάρη Μαυρομάτη. Για τον πυκνό και σοβαρό λόγο, τις εξαίσιες μυστηριακές εικόνες, τις αβρές περιγραφές ενός κόσμου, ο οποίος κλονίζεται μα προσδοκά, τα εύθραυστα και αξιαγάπητα πρόσωπα, τα φτερουγίσματα μιας μνήμης, που σαν σπάνια, χρωματιστό πουλί επισκέπτεται και τις δικές μας μέρες.
Η έμμονη ιδέα του Χάρη Μαυρομάτη, είναι η σχέση που έχουμε ως λαός με το παρελθόν μας. Όχι στεγνά κι αφυδατωμένα, χωρίς χρονολογίες κι άχρηστες λεπτομέρειες, και ασφαλώς χωρίς παρελθοντολογία. Αλλά το παρελθόν ως προϋπόθεση για το μέλλον, επειδή η σκέψη γύρω από τον χρόνο, την ιστορία και το παρελθόν, είναι στην πραγματικότητα στοχασμός γύρω απ’ το νόημα της Ζωής.
Ο Χάρης Μαυρομάτης γεννήθηκε το 1946 στην Άρτα. Σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Έζησε για ένα διάστημα στο Παρίσι, όπου παρακολούθησε θέματα διεθνών σχέσεων. Εργάστηκε ως δημοσιογράφος στις εφημερίδες Ελεύθερος Τύπος και Απογευματινή. Διετέλεσε διευθυντής διεθνών δραστηριοτήτων της τράπεζας BNP, της Bank Saderat Iran και της Τράπεζας Αττικής.
Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου μεταφέρουμε:
Στην κηδεία της Νόνας Αικατερίνας, τελευταίας κυρίας μιας ξεπεσμένης αριστοκρατικής οικογένειας της επαρχίας, εμφανίζεται η πεθαμένη από εικοσαετίας μητέρα του αφηγητή, για να την παραλάβει για τον άλλο κόσμο και να την προετοιμάσει για την αιωνιότητα. Τις σαράντα μέρες που ακολουθούν την κηδεία τις περνούν στο κτήμα, όπου κάποια στιγμή αναμειγνύονται οι ζωντανοί με τους νεκρούς, κρίνεται η μικροϊστορία της περιοχής, ανατρέπονται αντιλήψεις για ιδεολογικές, θρησκευτικές και μεταφυσικές δοξασίες και ανακινείται το ζήτημα της επικοινωνίας του κόσμου των νεκρών με τον κόσμο των ζωντανών, του παρελθόντος με το παρόν. Το βιβλίο δεν δοκησισοφεί, αλλά καταφεύγει στο χιούμορ, το σαρκασμό και την ποίηση για να περιγράψει εικόνες και να αφηγηθεί παράξενα περιστατικά.
